-
1 бизәкле
прил.узо́рчатый, разрисо́ванный узо́рами, укра́шенный, разукра́шенный, расписно́йбизәкле ефәк тукыма — узо́рчатая шёлковая мате́рия; узо́рчатый шёлк
бизәкле поднос — расписно́й подно́с
-
2 бизәкле
пр1. узорчатый, расписной, расписанный, разрисованный2. украшенный, разукрашенный -
3 бизәкле
прил. узорчатый, расписной, расписанный, разрисованный -
4 bizäkle
-
5 артык алга китү
зарыва́ться/ зарва́ться ( при атаках на фронте)артык бизәлгән (бизәкле) — вы́чурный, разукра́шенный (фасад здания, титульный лист книги)
-
6 аркылы
I 1. прил.1) попере́чныйаркылы өрлек — попере́чная ба́лка
аркылы урам — попере́чная у́лица
аркылы сызыклар — попере́чные ли́нии
аркылы кисем — попере́чное сече́ние
аркылы бизәкле галстук — га́лстук с попере́чными узо́рами
2) в знач. нареч. аркылыга в попере́чинебуйга да, аркылыга да бер диярлек — почти́ одина́ково и в длину́, и в попере́чнике
3) в знач. сущ. аркылысы попере́чник, попере́чный разре́з; в попере́чнике, в попере́чном разре́зе (сече́нии)аркылысын үлчәү — изме́рить попере́чник
аркылысы да, буе да бертигез — у него́ и попере́чник, и длина́ одина́ковы; он одина́ков и в длину́, и в попере́чнике
2. нареч.чокырның аркылысы - дүрт, тирәнлеге өч метр — я́ма в попере́чнике - четы́ре, в глубину́ три ме́тра
1) обычно аркылыга поперёкбаланы диванга аркылы яткыру — уложи́ть ребёнка на дива́н поперёк
тау буйларын аркылыга сөрү — распа́хивать скло́ны гор поперёк
пыяла аркылыга ярылган — стекло́ тре́снуло поперёк
2) наперере́з ( чему)агымга аркылы йөзү — плыть наперере́з тече́нию
3) вширь; в ширину́аркылыга үлчәү — изме́рить в ширину́
елга аркылыга җәелгән — река́ разлила́сь вширь
аркылыга (аркылы) үсә башлаган шәһәр — го́род, кото́рый стал расти́ вширь
•- аркылы ату
- аркылы балта
- аркылы да торкылы
- аркылы кисеп чыгу
- аркылыга кисеп чыгу
- аркылы кисеп үтү
- аркылыга кисеп үтү
- аркылы кисү
- аркылыга кисү
- аркылы кичү
- аркылыга кичү
- аркылы пычкы
- аркылы сикерү
- аркылы ташлау
- аркылы чыгу
- аркылы чыгу урыны
- аркылы ыргыту
- аркылыга да, буйга да
- аркылыга үтү
- аркылыга узу
- аркылыга чыгу••аркылы җәелү — см. аркылыга җәелү
аркылыга җәелгән — ирон. разда́лся вширь прост. ( о толстом человеке)
аркылы сикерү — распоя́сываться/распоя́саться, разну́здываться/разнузда́ться (о самодурах, молодчиках и т. п.)
аркылы сызык — разг.; эвф. крест
аркылыга да, буйга да йөреп чыгу — см. аркылыга-буйга айкау 1), 3)
аркылы дан буйга әйләнеп чыгу — см. аркылыга-буйга айкау 1)-4)
аркылыдан буйга үтү (узу) — см. аркылыга-буйга 1), 3)
аркылысыннан көн (көн яктысы, күрше авыл) күренә — ирон. наскво́зь вида́ть (ви́дно, просве́чивает), че́рез него́... ви́дно (вида́ть) всё; прозра́чный (слишком тонко нарезанные ломтики, прозрачная материя, очень жидкий чай и т. п.)
- аркылы төшүаркылыга үсү — см. аркылыга җәелү 1), 2)
- аркылыга җәелү
- аркылы ятканны буйга алып салмау II послелог1) через (что-л., кого-л.)урам аркылы чыгу — переходи́ть че́рез у́лицу
ишек аркылы сөйләшү — разгова́ривать че́рез дверь
кеше аркылы бирү — переда́ть че́рез тре́тьего (челове́ка)
2) сквозь (что-л., кого-л.)карасы кәгазь аркылы үткән — черни́ла прошли́ сквозь бума́гу
томан аркылы күренми — сквозь тума́н не ви́дно
халык төркеме аркылы узу — пробира́ться сквозь толпу́
канау аркылы салынган такта — доска́, поло́женная поперёк кана́вы
телефон аркылы хәбәр итү — сообщи́ть по телефо́ну
5) посре́дством (чего-л.), при посре́дстве, че́рез; чрез книжн.; путём (чего) (установить связь с кем, чем); по ли́нии (чего, чьей)чагыштыру аркылы аңлау — постига́ть посре́дством (путём) сравне́ния
-
7 җете
1. прил.1) о́стрый, зо́ркий ( о зрении)җете күзләр — зо́ркие глаза́
2) я́ркий, ре́зкий ( о цветах)җете бизәкле күлмәк — пла́тье с я́ркими цвета́ми (рису́нками)
җете сары чәчәкләр — я́рко-жёлтые цветы́
2. частица усил.җете төсләр — я́ркие цвета́
о́чень, соверше́нно, ярко-җете кара — соверше́нно чёрный, и́ссиня-чёрный
җете кара чәч — и́ссиня-чёрные во́лосы
җете кызыл — я́рко-кра́сный
җете яшел — я́рко-зелёный
- җете кызыл татлы тамырҗете зәңгәр — я́рко-голубо́й
- җете кызыл
- җете кызыллану
- җете кызыл булып кылану -
8 мрамор
1. сущ.; в разн. знач.мра́мор; см. тж. мәрмәркызгылт мра́мор — розова́тый мра́мор
соры мра́мор — се́рый мра́мор
2. прил.ак мра́мор — бе́лый мра́мор
1) в разн. знач. мра́морныймра́мор өстәлчек — мра́морный сто́лик
мра́мор фонтан — мра́морный фонта́н
мра́мор ваза — мра́морная ва́за
мра́мор чыганаклары — мра́морные месторожде́ния
2) перен. мра́морный, гла́дкий; бе́лый и холо́дный, как мра́мор; похо́жий на мра́мор (кожа, цвет лица)мра́мор йөз — мра́морное (бе́лое и холо́дное) лицо́
кызның мра́мор җилкәләре — мра́морные пле́чи де́вушки
3) мра́морный, сде́ланный под мра́мор, похо́жий на мра́мормра́мор линолеум — мра́морный лино́леум
мра́мор кәгазь — мра́морная бума́га
мра́мор бизәкле обойлар — мра́морные обо́и
-
9 ридикюль
-
10 саржа
1. сущ.; текст.са́ржа ( подкладочная ткань с гладкой блестящей лицевой стороной), подкла́дкабизәкле са́ржадан тегелгән халат — хала́т из цвета́стой са́ржи
2. прил.са́ржа эчлек — са́ржевая подкла́дка
са́ржевый -
11 чәкәнле
I прил.с поча́тком, име́ющий поча́токII прил.; диал.; см. бизәкле; нәкышлечәкәнле кукуруз сабакларын урып алу — сжать сте́бли кукуру́зы с поча́тками
-
12 чәмчәле
-
13 чуптарлы
прил.узо́рный; см. тж. бизәклечуптарлы сөлге — узо́рное полоте́нце (т. е. тканое браным способом); см. тж. чүпләмле
-
14 шәл
I сущ.шаль || ша́левыйбизәкле шәл — цвета́стая шаль
бәйләгән шәл — вя́заная шаль
каймалы шәл — шаль с каймо́й
II сущ.; диал.шәл мамыгы — ша́левый пух
крюк ( у грузчиков) -
15 күзәнәк
сущ.1) биол. кле́тка ( ткани) || кле́точныйбиз күзәнәкләре — желе́зистые кле́тки
нерв күзәнәге — не́рвная кле́тка
тән күзәнәкләре — сомати́ческие же́лезы
күзәнәк теориясе — кле́точная тео́рия
2) ячея́, яче́йка ( сотовая)3) см. күз 9)челтәр күзәнәге — пе́тля в кру́жеве
4) бот. глазо́к ( картофеля)5) по́рыипи күзәнәкләре — по́ры хле́ба
тән күзәнәкләрен тузан басты — пыль залепи́ла по́ры на ко́же
•
См. также в других словарях:
бизәүле — Бизәкле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бизәк — 1. Төрле төстәге җепләр белән чигеп, буяп, ташларны уеп, күп төрле сызыкларны, төсләрне матур берләштереп ясалган рәсем. Шундый рәсемне хәтерләткән нәрсәләр тур. 2. Кемне яки нәрсәне бизәү, аңа ямь бирү өчен кулл. тор. затлы, матур әйбер 3. күч.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бизәү — Төрле бизәкләр, бизәкле әйберләр белән кемгә яки нәрсәгә матурлык, ямь бирү. күч. Тагын да матуррак, тирән мәгънәлерәк, тәэсирлерәк итү (сөйләм, стиль тур.). күч. Эчтәлеге ягыннан тулырак, баерак итү (тормыш, көнкүреш һ. б. ш. тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
биз — Организм өчен кирәкле матдәләр эшләп, канга яки эчке куышлыкларга бүлеп чыгара тор. орган май бизе, төкерек бизе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чәчәкле — с. 1. Җимеш бирү әгъзалары чәчәк рәвешендә булган, чәчәк ата торган (үсемлекләр тур.) 2. Чәчәкләр белән капланган, чәчәкләр үскән (болын, кыр һ. б. ш.) 3. Бизәк итеп чәчәкләр төшерелгән, чәчәк рәсеме белән бизәлгән (тукыма, савыт чаба һ. б. ш.) 4 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эзәр — Бизәкле тукымадан яки шнурдан үреп эшләнгән билбау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
басма — I. и. 1. Баскычның басып менә торган аратасы яки киртләче 2. Өйалды баскычы. Басып яки утырып тору өчен бер генә тактадан торган җайланма көймә б. сы 3. Су кырыеннан эчкәрәк кереп басып торырга (йөрергә) уңайлы булсын өчен ясалган, корылган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сырлау — 1. Сырлы итү; сырлар ясау, төшерү. күч. Матур сырлар сызыклар төшереп һ. б. ш. бизәкләү. күч. Бизәкләү элементлары катнаштырып яки дулкынлы сызыкка охшаш юллар белән, гадәттә вак кына итеп язу 2. күч. Артык бизәкле бормалы, образлы итеп сөйләү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алмалы — с. 1. Алмасы булган, алмаланган 2. Алма алма итеп бизәк төшерелгән; эре бизәкле. Алма кебек … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
зиннәтле — с. 1. Кыйммәтле, затлы. Затлы нәрсәләр, зиннәт әйберләре белән бизәлгән 2. Матур, нәфис; бизәкле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кулон — I. Муенсага тагылган кыйммәтле таш яки бизәкле пыяла кисәге – бизәнү әйбере. II. КУЛОН – Электр тогы микъдарын үлчәү берәмлеге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
